wtorek, 19 stycznia 2010

Nagły zgon (mors subita, sudden death)

Na dobry początek temat trudny. O umieraniu.
Nagła śmierć nie ma jak dotąd definicji. Pojęcie takie nie istnieje w wikipedii. A jednak znaczący odsetek ludzi umiera nagle. Pośród pozornego braku objawów chorobowych, bądź gdy choroba, uprzednio rozpoznana, wydaje się ustabilizowana.
W kardiologii częściej stosuje się termin "nagły zgon sercowy", definiowany jako naturalna śmierć, poprzedzona utratą przytomności, następująca do godziny od wystąpienia objawów. Włącza się do tej kategorii zgony bez obecności świadków, w tym zgony w czasie snu.
Definicja przyjęta przez liczne gremia naukowe, ma jednak jedynie charakter formalny i arbitralny. Cóż bowiem oznacza przymiotnik "nagły". Według definicji "nagły" łączy się z brakiem objawów przepowiadających. U chorych bądź pozornie zdrowych zmarłych nagle nie ma możliwości zweryfikowania, czy objawy prodromalne były obecne. Nie można wykluczyć, iż były one obecne, jednak "ofiara" je zlekceważyła, bądź zinterpretowała podług własnych przeświadczeń, bądź przeoczyła.
Właściwa istota mors subita dotyczy jej nieprzewidywalności, a zatem następowania w sposób nieoczekiwany. Jednak właściwy dramatyzm nagłego zgonu odnosi się do przedwczesności. Ową przedwczesność niektórzy definiują jako "zgon osoby, której mózg jest dostatecznie sprawny, dla świadomego i samo-kontrolowanego bytu". Inni oceniają ową przedwczesność w katerogiach bytowych, jako nagłą utratę źródła utrzymania.
Czy zatem definicja jest adekwatna? Jeśli umrę wskutek "nagłego" incydentu po 1 dobie (a nie po 1 godzinie), to moja śmierć będzie przewidywalna i nie-przedwczesna?
Stąd liczne pytania. Najważniejsze z nich, to czy nieoczekiwana i przedwczesna śmierć naturalna była do uniknięcia? Innymi słowy, czy można jej zapobiec? Pominąwszy determinizm idealistyczny (każdy ma z góry określony zegar genetyczny, czy fatum), mogą być obecne przesłanki, które znajdujemy w wywiadzie rodzinnym, bądź osobniczym, wskazującym na podwyższone prawdopodobieństwo nagłego zgonu.
Identyfikacja tych przesłanek stanowić powinno naczelne zadanie lekarza. c.d.n.